آیا می دانید رفراکتومتر چیست؟ رفراکتومتر در واقع یک دستگاه شکست سنج است که میزان و درجه ی خلوص مواد را تشخیص می دهد. رفراکتومتر درواقع ضریب شکست مواد را اندازه گیری می کند. رفراکتومتر بار اولین بار در اواخر دهه ی ۱۸۰۰ توسط ارنست آبه طراحی شد.
رفراکتومتر در آن زمان فقط شامل ترمومترهای توکار و حمام سیرکولاتورهای آب بود ولی بعد از آن به میکروسکوپ نیز مجهز گردید. رفراکتومتر دارای انواع مختلفی است و همچنین کاربردهای متفاوتی دارد.
اساس کار رفراکتومتر چیست؟
پایه و اساس کار رفراکتومتر در تابش نور است که به شرط تکفام بودن و هدایت و عبور آن از محلول موردنظر است چون درواقع این دو محیط با هم فرق دارد. نور پس از عبور از محلول شکسته می شود و دارای ضریب شکست محدودی می باشد. و لازم به ذکر است که ضریب شکست نور در انواع محلول ها در دما و غلظت یکسان و در فشار برابر، مانند اثرانگشت منحصر به فرد است و دارای یک میزان مشخص است.
سپس یک خط نوری که در رفراکتومتر مشاهده می شود که توسط منشورها و لنزهای مختلف ایجاد شده و توسط عدسی سر دوربین قابل مشاهده است. نور در دستگاه رفراکتومتر از محیط رقیق(محلول ها) به محیط غلیظ(منشورها) می رود و درواقع در عمل، نسبت ضریب شکست محلول به منشور سنجیده می شود. در واقع کار با دستگاه رفراکتومتر، سخت نیست.
کافی است فقط دو قطره از محلول را روی قسمت شیشه ای بریزید و سپس درپوش آن را ببندید. بعد از آن میتوانید آن را در مقابل نور خورشید یا نور مصنوعی قرار دهید و بعد از آن، عددی روی مانیتور نشان می دهد که آن، یکی از اعداد بریکس است و لازم است برای مشخص شدن ضریب شکست به جدول بریکس مراجعه کنید و به این صورت ضریب شکست تعیین می شود.
کاربرد رفراکتومتر چیست؟
رفراکتومتر دارای کاربردهای متفاوتی است و از آن در جهت مصارف گوناگونی استفاده می شود. رفراکتومتر در آزمایشگاه ها و مراکز پزشکی کاربرد دارد و از آن در جهت اندازه گیری نمونه های آزمایشگاهی همچون چربی خون، قند خون، اوره، غلظت مایعات، پروتئین و غلظت Urine استفاده می شود و همچنین در پزشکی برای اندازه گیری مواردی همچون اوره و پروتئین خون، چربی خون و غلظت مایعات استفاده می شود.
رفراکتومتر در صنعت غذایی نیز کاربرد فراوان دارد. از رفراکتومتر برای تشخیص کوچک یا بزرگ بودن و فرآوری مواد غذایی استفاده می شود. علاوه بر آن از رفراکتومتر میتوان در جهت تشخیص رسیده بودن میوه ها یا سبزیجات قبل از مرحله برداشت استفاده کرد. بدین صورت که اندازه ی قند موجود در میوه ها و سبزیجات را اندازه گیری می کند و هرچه میزان قند موجود بیشتر باشد، محصول رسیده تر است.
همچنین رفراکتومتر در خطوط تولید مواد غذایی، در اندازه گیری میزان و غلظت قند موجود در آبمیوه ها، نوشیدنی های غیرالکلی، شهد، نوشابه، چای، قهوه و همچنین در اندازه گیری میزان نمک موجود در مواد غذایی نقش دارد. رفراکتومتر میتواند درجه ی غیراشباع بودن روغن را تشخیص دهد. دیگر کاربرد رفراکتومتر در صنعت غذا مربوط به تولید عسل است.
رفراکتومتر میزان قند موجود در عسل را اندازه گیری می کند و همچنین می تواند کیفیت عسل را ارزیابی کند. درواقع با اندازه گیری میزان آب موجود در عسل می تواند میزان کیفیت عسل را تشخیص دهد که اگر میزان آب عسل کمتر باشد، آن عسل باکیفیت تر و ماندگاری بالاتری دارد.
دسته :